مجله نوآوری و فناوری

امروزه نوآوری نه‌تنها در سطح بنگاه بلکه به شکلی فزاینده به‌عنوان منشأ رشد اقتصاد ملی اهمیت یافته است. نوآوری در حال تبدیل به یک مولفه کلیدی در سیاست‌گذاری اقتصادی است که به آن موتور اقتصاد مدرن می‌گویند و ایده‌ها و دانش را به کالا و خدمت تبدیل می‌کند. از دهه 90 میلادی به بعد بحث دانش موجب ظهور اقتصاد دانش‌بنیان به جای اقتصاد صنعتی شد و ایجاد پیوسته دانش و نوآوری به‌عنوان یکی از راه‌های دستیابی به مزیت رقابتی پایدار مطرح شد. مزیت رقابتی حتی در سال‌های رکود اقتصادی نیز پاسخگوی نیاز سازمان‌ها است که برای مثال می‌توان به عرضه محصول نوآورانه آی‌پاد توسط شرکت اپل در رکود اقتصادی 2001 اشاره کرد. اهمیت نوآوری در سال‌های اخیر به جایی رسیده است که برخی صاحب‌نظران عدم استفاده از نوآوری را معادل مرگ سازمان‌ها قلمداد می‌کنند؛ به‌خصوص در برخی صنایع مانند مخابرات و ارتباطات نوآوری از یک مزیت به یک الزام تبدیل شده است.

مترجم: مریم رضایی
منبع: Mashable

آیا کسب‌وکار شما نیاز دارد ابزارهای تکنولوژیک خود را به‌روزرسانی کند؟ شاید برای انجام تحولات مردد باشید، به‌خصوص اگر به سیستم‌های تکنولوژیک فعلی شرکت عادت کرده باشید، اما اگر راهکارهایی برای به‌روز‌رسانی این سیستم‌ها که بهره‌وری عملیات شما را بالا ببرد انتخاب نکنید، ممکن است زمان محدود و منابع خود را هدر بدهید.

به گفته جامی ساترلند، مدیر شرکت تولید‌کننده نرم‌افزار آنلاین حسابداری Xero، «استفاده از آخرین تکنولوژی روز برای اداره بهتر شرکت، برتری رقابتی به صاحبان کسب‌وکارها می‌دهد و در عین حال باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود. از آنجا که در آستانه ورود به سال 2015 هستیم، بهترین وقت است که به آخرین اپلیکیشن‌های کسب‌وکار و ابزارهای اینترنتی روی آوریم تا کار هوشمندانه‌تری داشته باشیم و زمان اضافه را به انجام کارهایی که دوست داریم اختصاص دهیم.»
شرکت Xero برای اینکه به صاحبان کسب‌وکار در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های جدید کمک کند، پنج سناریو را تهیه کرده که نشان‌دهنده نیاز به به‌روزرسانی و سازگاری با تکنولوژی‌های جدید است. اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، یعنی کسب‌وکارتان باید از یک تکنولوژی جدید استفاده کند.

دکتر طاهر حبیب زاده

پژوهشکده سیاست گذاری علم، فناوری و صنعت؛ دانشگاه صنعتی شریف

مقدمه

در اهمیت توسعه فناوری محور کشور سخن فراوان گفته شده است و دیگر بر کسی اهمیت موضوع پوشیده نیست. در اینجا فقط به یک نقل قول از مقام معظم رهبری بسنده می کنیم:

«براى یک ملت، علم وسیله‏اى است براى رسیدن به اقتدار ملى و ثروت ملى. البته این ‌ها ثروت و پول لازم دارد؛ پول را هم از همین راه باید به ‌دست بیاوریم… آن روزى که ما بتوانیم درآمد کشور را از راه دانش ‌مان به‌ دست بیاوریم و درِ چاه ‌هاى نفت را پلمب کنیم، آن روز براى ما روز خوبى است. امروز ما داریم از ذخایرمان می‌خوریم. بیشتر بودجه‏ى کشور از نفت است. نفت ذخیره‏ ى ماست. گنجینه‏ مان را داریم تخلیه می‌کنیم؛ از روى ناچارى. باید روزى برسد که این ملت بتواند از دانش خود ثروت تولید کند. آن وقت خودِ آن ثروت به پیشرفت دانش کمک خواهد کرد… دائماً هم ‏افزائى به‌وجود مى‏آید. البته جهت‌ گیری ‌ها، باید جهت گیری‌ هاى درست و معنوى و الهى باشد.» (۱۳۸۷/۰۶/۰۵)

اقتصاد امروز جهان به‌شدت از وابستگی به منابع زیرزمینی و صنایع صنعتی فاصله گرفته و اقتصاد دانش‌بنیان و شرکت‌های دانش‌بنیان را به‌عنوان راهبرد اساسی خود برای رشد و توسعه اقتصادی می‌داند و توجه بسیاری از اندیشمندان ، سیاست‌گذاران و برنامه ریزان را به خود منعطف کرده، که در این میان نقش دانشگاه به‌عنوان ایجادکننده دانش، نقش کلیدی در این راستا دارد ، اما روند آموزش و پژوهش در دانشگاه‌های کشور کمک چندانی به اقتصاد دانش‌بنیان و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان نکرده است و دانشگاه‌ها فقط به روند تولید علم بدون توجه به بازار ادامه می‌دهند . تجربیات کشورهای پیشرفته در این زمینه نشان می‌دهد که از تجاری‌سازی به‌عنوان راهبردی برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان استفاده کرده‌اند . به‌طوری‌که تجاری‌سازی اختراعات و نوآوری دانشگاهی در سراسر دنیا تبدیل به یک مسئله مهم شده است. بسیاری از دانشگاه‌ها در حال حرکت به‌سوی تبدیل‌شدن به دانشگاه‌های مبتنی بر کارآفرینی و نوآوری فناورانه می‌باشند. اگرچه دانشگاه‌ها تعداد زیادی از اختراعات و نوآوری به وجود آمده را نادیده می‌گیرند، اما بااین‌حال هنوز بخش اعظمی از این نوآوری در انتظار تجاری شدن هستند. همین موضوع به‌خودی‌خود می‌تواند به‌عنوان یک نتیجه از پیچیدگی فرآیند و همچنین تعهد طرف‌های درگیر در فرآیند تصمیم گیری باشد.  از طرفی دیگر تجاری سازی نتایج تحقیق یکی از گامهای مهم نظام نوآوری است که می‌توان آن را به‌صورت یک فرایند و یا حداقل به‌عنوان یک فعالیت در نظر گرفت . آنچه اهمیت دارد آن است که بدون توجه به این عمل یعنی تجاری کردن نتیجه تحقیق ،راه ورود به بازارهای داخلی و خارجی برای محصولات تحقیقاتی مسدود بوده و یا به‌سختی قابل‌دسترسی است و این بدان جهت است که : منابع مربوط محدودند ،گستره ایده وسیع و عمیق است و بالاخره کارآفرینان  شدیداً درگیر محیط رقابتی یا چالشی هستند

در نظریه سیستم‌ها هر سیستم متشکل از اجزایی است که با هم در ارتباط بوده و از مجرای همین ارتباط و دادوستد فیمابین، هدف مشترکی را دنبال می‌کنند. در یک ساختار اقتصاد ملی بنگاه‌های اقتصادی و اشخاص حقیقی و حقوقی اجزای سیستم را تشکیل داده و داد و ستد بین آنها- که اصولا با شکلی از جابه‌جایی دارایی‌ها نظیر پول انجام می‌شود- فراگرد اصلی اقتصاد را تشکیل می‌دهد که باید تمام بخش‌های این فراگرد هدف ساختار یعنی توسعه اقتصاد ملی را دنبال کنند.
بنابراین برخی از مشکلاتی که یک سیستم اقتصادی با آنها مواجه می‌شود نیز ناشی از اختلال در همین فراگرد اصلی یعنی گردش پول و دارایی در اقتصاد ملی است. فرآیند گردش دارایی‌ها در ساختار اقتصاد ملی اصولا با 3 نوع اختلال عمده و ویرانگر مواجه می شود:

به دنبال برگزاری دو دوره همایش آینده پژوهی و استقبال صاحبنظران از تشکیل این رویداد علمی، سومین دوره همایش ملی آینده پژوهی بهمن ماه 1393 برگزار خواهد شد.
این همایش فرصتی برای بحث و تبادل نظر درباره­ ابعاد و کاربردهای علم آینده پژوهی خواهد بود.
بدین­وسیله از استادان، صاحبنظران و پژوهشگران محترم دعوت می­ گردد با مشارکت و ارائه مقاله حول محورها و موضوعات اعلام شده­ زیر، بر غنای محتوایی همایش بیافزایند.
* مروری بر کلیات آینده پژوهی
مبانی معرفت شناختی، ابزار و روش های آینده پژوهی
سناریوسازی و انواع مدل های آن
اهمیت آینده پژوهی در برنامه ریزی کلان
* جایگاه آینده پژوهی و کارکردهای آن
جایگاه آینده پژوهی در ایران و جهان
جایگاه آینده پژوهی در حوزه اسلامی
جایگاه آینده پژوهی و نقش آن در دانش های گوناگون
* آینده پژوهی و تفکر استراتژیک
نقش آینده پژوهی در برنامه ریزی استراتژیک
تعیین نقشه استراتژیک به کمک رویکرد آینده پژوهی
عوامل استراتژیک و رویکرد آینده نگاری
* آینده پژوهی مولفه های کلیدی جامعه
آینده پژوهی در حوزه های سلامت و محیط زیست
آینده پژوهی در حوزه های آموزش و فرهنگ
آینده پژوهی در حوزه های اقتصاد و اشتغال
آینده پژوهی در حوزه های زنان و خانواده
آینده پژوهی در حوزه های امنیتی و سیاسی

* بخش ویژه
بیان تجربیات موفق داخلی در حوزه آینده پژوهی
ترجمه مقالات برگزیده و به روز آینده پژوهی

مهلت ارسال مقاله تا تاریخ 25 آبان 1393 تعیین شده و زمان اعلام نتایج داوری 20 آذر 1393 خواهد بود.
شایان ذکر است مقالات ارسالی به دبیرخانه همایش، پس از داوری و انتخاب برگزیدگان و سایر آثار قابل انتشار، مطابق با ادوار پیشین همزمان با برگزاری همایش در قالب کتابچه و لوح فشرده منتشر خواهد شد و در پایگاه های علمی نیز جهت استفاده سایر پژوهشگران نمایه سازی می گردد.
علاقه مندان می توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر پیرامون همایش، روزهای زوج با شماره های 66564575 و 66564595 تماس حاصل نمایند.

پایگاه اینترنتی همایش: http://FuturesStudies.ir

بانک جهانی در تازه ترین گزارش خود موسوم به «گزارش فضای کسب و کار 2015» به مقایسه 189 کشور جهان از نظر سهولت فعالیت های اقتصادی و وضعیت فضای کسب و کار آن ها پرداخته است.

بر اساس ارزیابی این نهاد بین المللی که بر پایه آمار مربوط به یک ساله منتهی به ژوئن 2014(خرداد93) تهیه شده است فضای کسب و کار در ایران طی این مدت بهبود نسبی داشته است.

* صعود 2 پله ای ایران در رده بندی فضای کسب و کار جهان

بر اساس گزارش بانک جهانی ایران امسال در رده بندی جهانی فضای کسب و کار در میان 189 کشور 2 پله صعود داشته و در رده 130 جهان قرار گرفته است.

صعود 2 پله ای رتبه ایران در رده بندی جهانی از نظر فضای کسب و کار کمتر از انتظار کارشناسان و مسئولان دولت ایران است که با توجه به تغییر دولت و اتخاذ سیاست های جدید انتظار داشتند جایگاه ایران در رده بندی جهانی سهولت کسب و کار بهبود قابل توجهی داشته باشد.

در عین حال بانک جهانی ارزیابی خود از جایگاه ایران در رده بندی سهولت کسب و کار در سال گذشته را نیز اصلاح کرده است. این نهاد بین المللی در گزارش سال گذشته خود رتبه 152 را برای ایران در نظر گرفته بود اما در گزارش جدید رتبه ایران برای سال قبل را 132 اعلام کرده است.

شاخص کلی فضای کسب و کار بر پایه 10 شاخص کوچکتر با عناوین آغازکسب وکار،کسب مجوز ساخت و ساز، ثبت داراییها،کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه گذاری، مالیات، تجارت، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق محاسبه می شود. این شاخص در واقع نشان دهنده سهولت و مناسب بودن هرکشور برای انجام فعالیت های اقتصادی و تجاری است.

به گزارش تسنیم، در جهان سنگاپور رتبه نخست از نظر فضای کسب و کار را به خود اختصاص داده است و نیوزیلند، هنگ کنگ، دانمارک، کره جنوبی، نروژ، آمریکا، انگلیس، فنلاند، و استرالیا به ترتیب رتبه های دوم تا دهم را به خود اختصاص داده اند.

کشور آفریقایی اریتره نیز در رتبه آخر قرار گرفته است.

کسب‌وکارهای نوپای دانش‌بنیان معمولا توسط تکنولوژیست‌ها بنیان گذاشته و اداره می‌شوند، نه متخصصین مدیریت یا مدیران باتجربه. سهم قابلیت‌های مدیریتی در مجموعه قابلیت‌های استراتژیک در این‌گونه شرکت‌ها به مراتب از شرکت‌های خصوصی کمتر است. افراد در این شرکت‌ها با آورده دانش فنی به جایگاه  تصمیم‌گیری مدیریتی می‌رسند.
یک کسب‌وکار برای موفقیت به مجموعه‌ای متنوع از قابلیت‌ها شامل انواع قابلیت‌های تکنولوژیک و مدیریتی و آشنایی با مسائل قانونی و حقوقی نیاز دارد. توانمندی تکنولوژیک پیش‌نیاز و بستر شکل‌گیری کسب‌وکار نوپا است و به احتمال زیاد از ابتدای شکل‌گیری هسته اصلی کسب‌وکار حول این قابلیت‌ تشکیل می‌شود؛ اما توان مدیریتی بر خلاف توان فنی در ابتدای شکل‌گیری کسب‌وکار نقش پررنگی ندارد، مشتریان اولیه کسب‌وکار در بسیاری موارد در ابتدا مشخص هستند و ارزش محصول را می‌دانند. هسته اولیه نیروی انسانی هم معمولا حول صاحبان دانش اولیه شکل می‌گیرد؛ بنابراین توانمندی مدیریتی در شروع کار و فازهای اول رشد به نسبت توانمندی تکنولوژیک نقش کمرنگ‌تری دارد و به مرور و با تغییراتی که در شرکت، محصولات و مشتریان اتفاق می‌افتد تاثیر استفاده از مباحث علمی مدیریتی جدی‌تر می‌شود. اگر دلایل شکست کسب‌وکارهای نوپای دانش بنیان را بررسی کنیم اکثر دلایل شکستشان در مباحث مرتبط با مدیریت است، نه در تکنولوژی.